...

Arbeidsrisico’s in de zorg

Het is van belang van dat arbeidsrisico’s in de zorg in kaart worden gebracht. De zorgsector is een essentieel onderdeel van Werken in de zorg is belangrijk werk. Maar het brengt ook risico’s met zich mee. Of je nou werkzaam bent in de thuiszorg, gehandicaptenzorg, dierenzorg of de GGZ – elke sector heeft zo zijn eigen uitdagingen. Een goede RI&E (Risico-Inventarisatie en -Evaluatie) helpt je deze risico’s in kaart te brengen en aan te pakken.

Fysieke belasting: slim werken voorkomt problemen

Zorgmedewerkers tillen dagelijks. Patiënten verplaatsen, ondersteuning bieden bij transfers – het hoort erbij. In de thuiszorg gebeurt dit vaak onder moeilijke omstandigheden. Denk aan krappe ruimtes of het ontbreken van hulpmiddelen. Ook in de dierenzorg kom je fysieke belasting tegen, bijvoorbeeld bij grote honden of tijdens ingrepen.

Risico’s:

  • Rug- en schouderklachten
  • Overbelasting van het bewegingsapparaat
  • Verhoogd ziekteverzuim

Wat helpt:

  • Tilhulpmiddelen gebruiken
  • Training in goede werkhoudingen
  • Werkplekken ergonomisch inrichten

Infectierisico’s: bescherm jezelf en anderen

Contact met patiënten brengt infectiegevaar met zich mee. Bacteriën, virussen zoals COVID-19, of MRSA kunnen via verschillende wegen overgedragen worden. In de dierenzorg loop je bovendien risico op zoönosen – infecties die van dier op mens overgaan.

Effectieve maatregelen:

  • Consequent gebruik van beschermingsmiddelen
  • Hygiëneprotocollen strikt opvolgen
  • Regelmatige voorlichting en vaccinaties

Psychosociale belasting: ook zorgverleners hebben zorg nodig

De emotionele druk in de zorg is groot. Verdriet, ziekte en overlijden maken deel uit van het werk. Soms heb je te maken met agressieve patiënten of familie. Dit kan leiden tot stress en in het ergste geval burn-out.

Preventie begint bij:

  • Vroegtijdige signalering van overbelasting
  • Balans tussen werk en privé bewaken
  • Vertrouwenspersonen of coaching beschikbaar stellen

Chemische risico’s: vaak vergeten, maar belangrijk

Desinfectiemiddelen, schoonmaakproducten, medicatie – in de zorg werk je regelmatig met potentieel schadelijke stoffen. Denk aan cytostatica of sterke schoonmaakmiddelen. Bij verkeerd gebruik kunnen deze stoffen je gezondheid schaden.

Veiligheid waarborgen door:

  • Duidelijke instructies en protocollen
  • Juiste opslag en etikettering
  • Beschermende middelen zoals handschoenen en brillen

Waarom een RI&E onmisbaar is

Een grondige risico-inventarisatie brengt alle gevaren in kaart. Van fysieke belasting tot werkdruk, van infectiegevaar tot agressie. Alleen als je weet welke risico’s er zijn, kun je gerichte maatregelen nemen.

Bovendien is een actuele RI&E wettelijk verplicht. De Arbeidsinspectie kan controleren of je voldoende aandacht besteedt aan de veiligheid van je medewerkers.

Hulp nodig bij je RI&E? Ervaren specialisten kunnen je helpen een compleet overzicht te maken van alle risico’s in jouw zorgorganisatie. Zo zorg je ervoor dat je voldoet aan alle eisen en vooral: dat je medewerkers veilig kunnen werken.

Veelgestelde vragen

Ja. Heb je medewerkers die samen meer dan 40 uur per week werken? Dan ben je verplicht om een actuele RI&E te hebben. In sommige gevallen moet deze ook getoetst worden.

Dat hangt af van hoe je het aanpakt:

  • Zelf uitvoeren: afhankelijk van je planning

  • Samen met ons: meestal 1 tot 2 weken. Bij spoed kunnen we vaak binnen 48 uur opleveren.

  • Volledig uitbesteden: wij leveren gemiddeld binnen 10 dagen op

De Nederlandse Arbeidsinspectie controleert of jouw RI&E aanwezig, actueel en volledig is. Ook wordt gekeken of er een Plan van Aanpak is én of dit actief wordt opgevolgd.

De preventiemedewerker helpt bij het opstellen, uitvoeren en onderhouden van de RI&E. Hij of zij is vaak de schakel tussen de werkvloer en het management als het gaat om veiligheid en gezondheid.

Een goede RI&E bevat:

  • Een overzicht van alle arbeidsrisico’s

  • Een inschatting van de ernst van elk risico

  • Een Plan van Aanpak met concrete maatregelen

Je RI&E moet altijd up-to-date zijn. Dat betekent dat deze zowel moet voldoen aan de laatste wet- en regelgeving, als een actueel beeld moet geven van de situatie binnen jouw organisatie. Verandert er iets in je processen, werkplekken, arbeidsmiddelen, teams of organisatieopbouw? Dan ben je verplicht om de RI&E aan te passen. Denk aan verhuizingen, nieuwe machines, reorganisaties of andere wijzigingen die effect hebben op risico’s.

Auteur

Gido Stuurman

Ik ben Gido Stuurman, SKO gecertificeerd Hoger Veiligheidskundige (HVK). Daarnaast heb ik een master in Risicomanagement (MSc). Ik ben gespecialiseerd op het gebied van risico’s voor arbeids- en bedrijfsveiligheid en gezondheid.
Datum : 30-06-2025

Deel :